گۆڕانکاری چۆن بەدیدێت: چاوپێکەوتنێک لەگەڵ د. لین ڕۆز

هەمیشە جێی سەرسوڕمان و تێڕامانە کە ببینین ئایا چۆن بیانییەک کە بۆ ئازادی و سەربەخۆیی کار دەکات لە ژیانی کۆمەڵگای عیڕاقی و گۆڕانکارییەکانی ڕوودەدەن دەڕوانێت. ئەم جارەیان چاوپێکەوتنم لەگەڵ د. لین ڕۆز ئەنجامدا کە جێگری بەڕێوبەری سەنتەری پەرەسەندن و توێژینەوەی جێندەرە لە زانکۆی ئەمەریکی عێراقە لە سلێمانی، وە پڕۆفیسۆری بەشی زانستە کۆمەڵایەتییەکانە. ئەو ماوەی پێنج ساڵە لە سلێمانی دەژی و پێشتریش لە چەند شارێكی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، ئەوروپا ومەکسیک ژیاوە. لەم چاوپێکەوتنەدا د.لین وەسفی بارودۆخەکە دەکات لە عیڕاق، بەتایبەتی بارودۆخی کۆمەڵگای هاوڕەگەخواز+و ئەو نەبوونی پاڵپشتییەی لەمێژەوە ڕووبەڕووی بوونەتەوە.
 
ماوەی چەندە بۆ مافەکانی کۆمەڵگای هاوڕەگەزخواز+ کار دەکەیت؟
من دەیان ساڵە چالاکوانی مافەکانی مرۆڤم، کە مافەکانی کۆمەڵگای هاوڕەگەزخواز+یش لەخۆدەگرێت. چالاکوانیی من ئەو جۆرە نییە کە ببمباتە سەر جادە، هەرچەندە بەشداریم لە ڕێپێوان و خۆپیشاندندا کردووە لە ساڵانی ڕابردووی گەنجیمدا. لە ئێستادا، چالاکوانیی من لە ئەکادیمیا و کاری توێژینەوەدا خۆی دەبینێتەوە.
 
چ جۆرە هاوکەرییەک پێشکەشی کەسانی سەر بە کۆمەڵگای هاوڕەگەزخواز+ دەکەن وەک ئەندامانی سەنتەری پەرەپێدان و توێژینەوەی جێندەری؟
هەرچەندە سەنتەری پەرەپێدان و توێژینەوەی جێندەری ڕێکخراوێک نییە کە خزمەتگوزاری پێشکەشبکات، ئێمە بە چەند ڕێگایەک پاڵپشتی لە کەسانی سەر بە کۆمەڵگای هاوڕەگەزخواز+ دەکەین. لە وۆرکشۆپەکانماندا هەمیشە باس لە ئاڕاستەی سێکسی و شووناسی جێندەری دەکەین وەک مەودایەکی بەردەوام کە جیاڕەگەزخوازی و هاوڕەگەزخوازی دوو کۆتاییەکەی مەوداکەن، نەک تەنها دوو پژاردە. لەو کورتەفیلمانەی بەرهەممان هێناون وەک بەشێک لەو پڕۆژەیەمان کە لەلایەنی یەکێتی ئەوروپاوە پارەی بۆ دابینکراوە، یەکێکیان، "شەبەنگی جێندەر" بە تایبەتی باسی شووناسی جێندەری دەکات. یەکێکە لە پۆدکاستەکانمان (بەرنامەی تۆماری دەنگی) بۆ هەمان پڕۆژە چاوپێکەوتنێکە لەگەڵ دەروونناسێک، کە هەڵەتێگەیشتنەکان دەربارەی کەسانی ڕەگەزگۆڕ ڕوون دەکاتەوە. ئێمە کاردەکەین بۆ وەرگێڕانی بەرهەمی ئەکادیمی لە بواری توێژینەوەی جێندەری، کە گفتوگۆی کۆمەڵگای هاوڕەگەزخواز+یش لەخۆدەگرێت.
 
زۆرینەکی کەسانی سەر بە کۆمەڵگای هاوڕەگەزخواز+ چ داواکارییەکیان لە سەنتەری پەرەپێدان و توێژینەوەی جێندەری هەیە؟
کەسانی سەر بە کۆمەڵگای هاوڕەگەزخواز+ نایەنە لای ئێمە داوای هیچمان لێبکەن، چونکە ئێمە خزمەتگوزاری پێشکەش ناکەین. بۆیە داواکارییەکانی بە ئێمە دەگەن، بۆ نموونە داواکارییمان لە ڕێکخراوی ترەوە یاخود کەسانی ترەوە پێدەگات کە پرسیار دەکەن کەسانی سەر بە کۆمەڵگای هاوڕەگەزخواز+ ئاڕاستەی کێ بکەن. ئێمە ئاڕاستەیان دەکەین بەروە ئەو ڕێکخراوانەی پاڵپشتی و خزمەتگوزاری پێشکەش دەکەن.
 
بە گوێرەی ئەوەی ئێوە دەیبینن چ ئاستەنگێک گرانترین ئاستەنگە کە ڕووبەڕووی کۆمەڵگای هاوڕەگەخواز+ی عیڕاقیی دەبێتەوە؟
بینی هۆمۆفۆبیا (ترس و ڕق دژ بە هاوڕەگەزخوازان)ی بەردەوام زۆر قورسە. زۆر لە کەسانی سەر بە کۆمەڵگای هاوڕەگەزخواز+ ڕووبەڕووی ترسی ڕەتکردنەوە لەلایەن خێزانەوە دەبنەوە، کە تەنها ناڕەحەتییەکی دەروونی نییە، بەڵکو دەرەنجامی کۆمەڵایەتی و ئابووری و تەنانەت ژیان-و-مردنیشکی هەیە. بەگوێرەی ئەو ئەزموونە زۆر سنووردارەی لە سلێـمانی هەمبووە، ژمارەیەکی ئێجگار کەمم لە کەسان بینیوە کە ئاڕاستەی سێکسی خۆیان قەبوڵ دەکەن بەو ئاستەی کە بۆ کەسانی تری ئاشکرا بکەن. زۆربەیان خەم دەخۆن لەوەی ببنە مایەی شەرمەزاری خێزانەکانیان و دووبارە لەلایەن خێزانەوە ڕەت بکرێنەوە.
 
بەڕای ئێوە کێ زیاتر پیشێلکاری بەرامبەر دەکرێت، پیاوان یاخود ژنانی کویر؟ وە بەڕای ئێوە هۆکاری ئەوە چییە؟
بەڕاستی من ناتوانم لەسەر ئەوە بدوێم، بەگوێرەی ئەوەی من بێگانەم. بەڵام بە تێگەیشتنی من بارودۆخەکە وەک هەموو جیهان وایە: ژنانی هاوڕەگەزخواز بەشێوەیەکی جددی سەیرناکرێن، بەڵکو تەنانەت وەک خۆشی دەبینرێن بۆ نیگای پیاوان، بۆیە ئەوان بەو ڕادەیە وەک هەڕەشەیەک نابینرێن، جا ئەمە باش بێت یان خراپ. پیاوان، وەک بەردەوامی پێدەرانی پیاوسالاری، وەک هەڕەشەیەکی گەورەتر دەبینرێن کاتێک بناغەی پیاوسالاری ڕەتدەکەنەوە.
 
بەڕای تۆ بارودۆخەکە بەرەو چ ئاڕاستەیەک دەڕوات دەربارەی مافەکانی کۆمەڵگای هاوڕەگەزخواز+ لە عیڕاق؟ ئایا کۆمەڵگا پاڵپشتیی بەرەو زیادبوون دەڕوات؟
وەک بێگانەیەک کە وا دەست بە ساڵی پێنجەمی دەکات لە شاری سلێمانی، بەڕای من لەوانەیە گۆڕانکاریی ئەرێنی هەبن، بەڵام لەوانەیە هۆکارەکەشی تەنها ئەوە بێت کە لە ئیستادا وردتر لە وردەکارییەکان دەڕوانم بەبراورد لەگەڵ ئەو کاتەی تازە هاتبووم. من دیدی دوورمەودای کەسێکم نییە کە بۆ ماوەی ساڵانێکی زۆر لێرە ژیابێت.
 
بەڕای تۆ ئەگەری ئەوە هەیە شتەکان بەرەو خراپی بڕۆن؟
بەبێ گوێدانە ئەوەی کە شتەکان باشتربوون یان نەخێر، بەڵی- ئەگەری ئەوە هەیە شتەکان خراپتر ببن- وەک لە هەر شوێنێکی تری جیهان. هەرکاتێک بەرەوپێشچوون هەبێت، ڕەتکردنەوەو کاردانەوەی نەرێنی هەیە. دوو هەنگاو بەرەوپێش هەنگاوێک بەرەودوامان دەبات، بەڵام هەندێک جار هەنگاوێکی بەرەوپێش دوو هەنگاو (یان زیاتر) بەرەودوامان دەبات.
 
چ جۆرە گۆڕانکارییەک باشە بکرێت تا کۆمەڵگای عیڕاقی پاڵپشتییەکەی زیاد بکات؟
لەوانەیە لایەنگیری من بێت، وەک فێرکارێک، بەڵام من زۆر باروەڕم بەوە هەیە کە پەروەردە و فێرکردن بەهێزترین ئامڕازن. پەروەردە و فێرکردن لەوانەیە چەندین شێوە وەربگرن- مەرج نییە فێربوونی ناو پۆل بێت، هەرچەندە ئەوەش پایەیەکی گرنگە. یەکێک لە گرنگترین ئەزموونە فێرکارییەکان بریتیە لە بەسەربردنی کات لەگەڵ ئەو کەسانەی ترس یاخود قێزمان لێیان دەبێتەوە. ئەوەی زۆرینەکی کات بۆمەن دەردەکەوێت ئەوەیە کە ئێمە هەموومان مرۆڤی فرەڕەهەندین.
 
باشترین بەشی کارەکەت چییە؟
ئێمە کارێكی زۆر هێواش دەکەین لە هەوڵی کۆڕینی کەشی تێڕوانین لەڕێگای پەروەردەو فێرکردنەوە تا ڕۆژێک کەسەکان دووچاری ناڕەحەتی زۆر نەبنەوە. باشترین بەشی کارەکەم بریتیە لە بینینی ئەوەی کە لەوانەیە ئێمە گۆڕانکارییەکی بچووکیشمان بەدیهێنابێت لە تێڕوانینی تەنانەت کەسێکدا کە لەوانەیە بەدەر لەو گۆڕانکارییە ترس و کینەی زۆری هەبێت دژ بە هاوڕەگەزخوازی. گۆڕانی پێکهاتەیی گەورە بە هێواشی ڕوودەدات، هەروەک پێشتر وتم، زۆربەی کات بە شێوەی "دوو هەنگاو بەرەوپێش و هەنگاوێك بەرەو دواوە."


رەند
عیڕاق کویر