کەرتی تەندروستی عێراق چۆن دەتوانێت پاڵپشتی ترانسەکان بکات؟

​خەڵکی ترانس لە عێراق وەک زۆرێک لە وڵاتانی دیکە ڕووبەڕووی ئاستەنگی بەرچاو دەبنەوە لە دەستڕاگەیشتن بە چاودێری تەندروستی گونجاو. ئەم تەحەددایانە ڕەنگە پەیوەندییان بە نەبوونی هۆشیارییەکی تەواوەوە هەبێت لە ناوەندی پزیشکیدا سەبارەت بە پرسە ڕەگەزگۆڕاوەکان، جگە لەو بەربەستە کولتووری و یاسایی و کۆمەڵایەتیانەی کە کاریگەرییان لەسەر توانای ئەم کۆمەڵەیە هەیە بۆ دەستڕاگەیشتن بە خزمەتگوزارییە تەندروستییە گونجاوەکان. لەم بلۆگەدا، بەدواداچوون بۆ ئەوە دەکەین کە چۆن کەرتی تەندروستی لە عێراقدا دەتوانێت پاڵپشتی کەسانی ڕەگەزگۆڕاو (ترانس)بکات و ژینگەیەکی تەندروستی گشتگیر بەدەستبهێنێت کە ماف و خۆشگوزەرانییان گەرەنتی بکات.

هەڵگرتنی یاساکانی جیاکاری: هەڵوەشاندنەوەی یاسا جیاکارییەکان کە سزای کەسانی ترانس یان دابینکەرانی چاودێری تەندروستی دەدەن، یەکەم هەنگاوی بنەرەتیە کە دەبێت بگیرێتەبەر بەپێی دوایین یاسای عێراق، دابینکەری چاودێری تەندروستی بۆ کەسانی ترانس دەبێت ٣ ساڵ زیندانی بکرێت.

پەروەردە و ڕاهێنانی بەردەوام بۆ کارمەندانی کەرتی تەندروستی وپشتگیری کەرتی تەندروستی بۆ کەسانی ڕەگەزگۆڕاو پێویستە بە پەروەردە و ڕاهێنانی پزیشکان و پزیشکانی تەندروستی لەسەر پرسەکانی ناسنامەی ڕەگەزگۆڕاو دەست پێبکات. ئەمەش بریتییە لە بەرزکردنەوەی ئاستی هۆشیاری سەبارەت بە زاراوەی ڕەگەزگۆڕاو و چۆنیەتی پاڵپشتیو هەڵسوکەوتکردن لەگەڵ کەسانی ترانس بە شێوەیەکی ڕێزدار و گونجاو لەگەل ناسنامەی ڕەگەزیان. دەتوانرێت وۆرک شۆپ و بەرنامەی ڕاهێنان بە شێوەیەکی وەرزی ڕێکبخرێت کە تیشک بخاتە سەر چۆنیەتی مامەڵەکردن لەگەڵ ئەم گروپە تەندروستیانە بە شێوەیەکی گونجاو و سەلامەت، ڕێنماییکردنیان لەسەر پرسە پزیشکییەکانی وەک چارەسەری هۆرمۆنی و چاودێری پێش و دوای نەشتەرگەری رەگەزگۆرین، هەروەها لایەنە کۆمەڵایەتی و دەروونییەکانی پەیوەست بە چۆنیەتی تێگەیشتن لە ناسنامەی ڕەگەزی و پشتگیریکردنی کەسانی ترانس.
بەردەوامبوونی پەروەردە لەسەر ئەم پرسانە یارمەتیدەرە بۆ کەمکردنەوەی لایەنگری و مامەڵەی نادادپەروەرانە لەلایەن پزیشکانی چاودێری تەندروستی، و چاودێری تەندروستی زیاتر گشتگیر دەکات بۆ هەموو نەخۆشەکان بەبێ گوێدانە ناسنامەی ڕەگەزییان.

پێشکەشکردنی خزمەتگوزاری تەندروستی تایبەتمەند و گشتگیر زۆر گرنگە کە کەرتی تەندروستی دان بە پێداویستییە تایبەتەکانی کەسانی ڕەگەزگۆڕاودا (ترانس)بنێت، وەک چارەسەری هۆرمۆنی، پشتگیری دوای نەشتەرگەری ڕەگەزگۆڕین، و چارەسەری دەروونی. پێویستە بنکەی تەندروستی تایبەتمەند هەبن کە خزمەتگوزاری گشتگیر بۆ کەسانی ترانس پێشکەش بکەن، دڵنیابن لە تایبەتمەندییان و پاراستنی کەرامەتیان. ئەم خزمەتگوزاریانە بریتین لە دەستنیشانکردنی پزیشکی تایبەتمەند، چاودێریکردنی بەردەوامی کاریگەرییەکانی چارەسەری هۆرمۆن، و چاودێری تەندروستی دەروونی، چونکە کەسانی ترانس لەوانەیە ئاستی بەرزی فشاری دەروونییان هەبێت لە ئەنجامی ئەو تەحەدایە کۆمەڵایەتیانەی کە ڕووبەڕوویان دەبێتەوە.
سەرەڕای ئەوە، ئەم سەنتەرانە پێویستە چاودێری بۆ پرسە تەندروستییەکانی دیکە بکەن کە ڕەنگە تاکەکانی ترانس ڕووبەڕوویان ببنەوە، وەک نەخۆشییەکانی پەیوەست بە گواستنەوەی ڕەگەزی یان ئاڵۆزییە تەندروستییەکان کە لەوانەیە لە چارەسەرە پزیشکییەکانیانەوە سەرهەڵبدەن.

دڵنیابوون لە تایبەتمەندی و نهێنی زۆرێک لە کەسانی ڕەگەزگۆڕاو لە کاتی داوای چاودێری تەندروستیدا لە چەواشەکاری کۆمەڵایەتی دەترسن چونکە ڕەنگە ناسنامەی ڕەگەزییان ئاشکرا بێت. هەر لەبەر ئەم هۆکارە پێویستە کارمەندانی چاودێری تەندروستی پابەندبن بە بنەما سەرەکییەکانی نهێنی و پاراستنی نهێنی. پێویستە دامەزراوە تەندروستییەکان لە عێراق سیاسەتیکی ڕوون دابنێن کە دڵنیایی لە نهێنی زانیارییەکانی نەخۆشەکان دابین بکات، لە هەمان کاتدا کەرامەتی کەسانی ڕەگەزگۆڕاو لەبەرچاو بگرن. هەروەها پێویستە ژینگەی پزیشکی دابین بکرێت کە ڕێگە بە خەڵک بدات پرسیار یان داواکاری بکەن بەبێ ترس لە لێکۆڵینەوە یان ڕەتکردنەوە.
هەروەها پێویستە ڕێز لە ناوی جێگرەوەی نەخۆشەکە بگیرێت و نابێت کەسەکە ناچار بکرێت ناسنامەی ڕەگەزی خۆی بۆ کەسانی دیکە روون بکاتەوە. ئەمە دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ دروستکردنی متمانەی زیاتر لە نێوان نەخۆشەکان و کارمەندانی چاودێری تەندروستی، وهاندانی خەڵکی ترانس بۆ گەڕان بەدوای چاودێری تەندروستی بەبێ ترس لە جیاکاری.

پشتگیری تەندروستی دەروونی دەبێت بەشێکی سەرەکی بێت لە چاودێری تەندروستی بۆ کەسانی ڕەگەزگۆڕاو. زۆرێک لە تاکەکانی ترانس بەدەست کێشەی دەروونییەوە دەناڵێنن لە ئەنجامی ئەو تەحەددایانەی کە لە کۆمەڵگاکانیاندا ڕووبەڕوویان دەبێتەوە. لەوانەیە ئەم کەسانە بەر فشاری کۆمەڵایەتی توند ببنەوە بەهۆی قبوڵنەکردنی ناسنامەی ڕەگەزی خۆیان لەلایەن خێزان یان کۆمەڵگاوە، ئەمەش بەشدارە لە بەرزبوونەوەی ڕێژەی خەمۆکی و دڵەڕاوکێ و تێکچوونی دەروونی.
بۆیە کەرتی تەندروستی پێویستی بە پێشکەشکردنی پاڵپشتی دەروونی تایبەتمەند هەیە لە ڕێگەی چارەسەرکارانی دەروونی و ڕاوێژکارانەوە کە تێگەیشتنێکی قووڵیان هەیە بۆ کێشەکانی ئەم گروپە. هەروەها دەتوانرێت پشتگیری کۆمەڵە بۆ ئەو تاکانە ڕێکبخرێت کە بە ئەزموونی هاوشێوەدا تێدەپەڕن، ئەمەش یەکگرتوویی کۆمەڵایەتی بەرز دەکاتەوە و هەستکردن بە تەنیایی کەمدەکاتەوە. پێشکەشکردنی خزمەتگوزاری ڕاوێژکاری تایبەتمەند و شوێنی سەلامەت بۆ دەربڕینی هەستەکانیان زۆر گرنگە بۆ یارمەتیدانیان بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ پرسە دەروونییەکان کە لە ئەنجامی هەڵاواردنی کۆمەڵایەتی یان توندوتیژییەوە ڕوودەدەن کە لەوانەیە بەرکەوتەی بن.

هەڵمەتەکانی هۆشیاری کۆمەڵگا و پەروەردە بۆ ئەوەی هۆشیاری لەسەر کێشەکانی ڕەگەزگۆڕاو باشتر بکرێت، پێویستە کەرتی تەندروستی بە هاوکاری ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی و میدیا کار بکات بۆ پەرەپێدانی هەڵمەتی هۆشیاری بە ئامانجی لابردنی ئەو چەواشەکارییەی پەیوەستە بە کەسانی ڕەگەزگۆڕاوەوە. ئەم هەڵمەتانە دەتوانن کۆبوونەوەی هۆشیاری سەبارەت بە ناسنامەی ڕەگەزی و چارەسەری هۆرمۆن لەخۆ بگرن، کە تیشک دەخەنە سەر ئەو ڕاستییەی کە کەسانی ترانس بەشێکن لە کۆمەڵگا، و شایەنی هەمان مافی تەندروستین وەک ئەوانی دیکە.
میدیا ڕۆڵێکی گەورە دەگێڕێت لە داڕشتنی تێڕوانینەکانی کۆمەڵگا، بۆیە دەتوانرێت میدیا بەکاربهێنرێت بۆ ڕاستکردنەوەی تێڕوانینە هەڵەکان سەبارەت بە ناسنامەی ڕەگەزی و پێشکەشکردنی چیرۆکی واقیعی سەبارەت بە ژیانی ڕۆژانەی کەسانی ترانس. هاوتەریب دەتوانرێت پلاتفۆرمەکان دابین بکرێت بۆ ئەوەی ئەم کەسانە بتوانن ئەزموونەکانیان دەرببڕن، ئەمەش یارمەتیدەر دەبێت بۆ بنیاتنانی ژینگەیەکی قبوڵکەر و تێگەیشتوتر.

دابینکردنی پاڵپشتی تەندروستی گشتگیر بۆ کەسانی ڕەگەزگۆڕاو گرنگە کە ڕەگەزگۆڕاوەکان لە ڕێگەی بیمەی تەندروستی نیشتمانی یان تایبەتەوە دەستیان بە چاودێری تەندروستی گشتگیر بگات. ئەم پاڵپشتیە دەبێت چارەسەرە پزیشکییەکانی پەیوەست بە گواستنەوەی ڕەگەز لەخۆبگرێت، وەک چارەسەری هۆرمۆن و نەشتەرگەری، لەوانەش ئەوانەی کە پێویستن بۆ پشتگیریکردنی تەندروستی جەستەیی و دەروونییان. پێویستە وەزارەتی تەندروستی عێراق لەگەڵ کۆمپانیاکانی بیمەی تەندروستی کاربکات بۆ فراوانکردنی لەخۆگرتنی ئەو چارەسەرانەی کە ڕەنگە بۆ هەندێک کەس پێویست بن بۆ دابینکردنی پێداویستییە جەستەیی و دەروونییەکانیان.

پێشکەشکردنی پاڵپشتی یاسایی و مافی مرۆڤ بۆ ئەوەی دڵنیا بین لەوەی کە کەسانی ڕەگەزگۆڕاو مافی تەواوی خۆیان هەیە بۆ چاودێری تەندروستی، پێویستە پشتیوانی یاسایی بۆ کەسانی ڕەگەزگۆڕاو لە عێراقدا هەبێت. حکومەت و کۆمەڵگەی پزیشکی دەبێت پێکەوە کاربکەن بۆ دڵنیابوون لەوەی کە یاسا ناوخۆییەکان گەرەنتی ئەوە دەکەن کە ئەم گروپە لە پێشکەشکردنی خزمەتگوزارییە تەندروستییەکان جیاکاری نەکرێت. حکومەت دەبێت یاسایەک دابنێت کە دڵنیابێت لەوەی خەڵکی ترانس لە هەر جۆرە جیاکارییەک لە چاودێری تەندروستی یان لە هەر بوارێکی تری ژیانی گشتیدا دەپارێزرێن، دڵنیابێت لەوەی کە دەتوانن دەستیان بە چاودێری تەندروستی بگات بەبێ ترس لە پەراوێزخستن یان هەڵاواردن.

هاوکاری لەگەڵ ڕێکخراوە نێودەوڵەتی و ناوخۆییەکان گرنگە کەرتی تەندروستی لە عێراق شانبەشانی ڕێکخراوە ناحکومییەکان و ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکان کاربکەن کە لە بواری مافی مرۆڤە ڕەگەزگۆڕاوەکاندا کاردەکەن. ئەم ڕێکخراوانە دەتوانن پشتگیری و شارەزایی پێویست پێشکەش بکەن بۆ پەرەپێدانی سیاسەتی تەندروستی باشتر کە مافی ئەم گروپانە لەخۆ بگرێت. لە ڕێگەی ئەم هاوبەشییانە دەتوانرێت زانیاری لەسەر باشترین پراکتیزەکان لە پێشکەشکردنی چاودێری تەندروستی بۆ کەسانی ڕەگەزگۆڕاو ئاڵوگۆڕ بکرێت و چارەسەری داهێنەرانە بۆ ئەو تەحەددایانەی کە ڕووبەڕوویان دەبێتەوە لە عێراقدا پەرەپێبدرێت.

ئەنجام:
پاڵپشتیکردنی کەرتی تەندروستی لە عێراق بۆ کەسانی ڕەگەزگۆڕاو هەنگاوێکی بنەڕەتییە بۆ بنیاتنانی سیستەمێکی تەندروستی گشتگیرتر و یەکسانتر. بە پێشکەشکردنی خزمەتگوزاری تەندروستی تایبەتمەند، ڕاهێنانی کارمەندانی تەندروستی، دڵنیابوون لە تایبەتمەندی، و پاڵپشتیکردنی تەندروستی دەروونی، دەتوانرێت تەندروستی و خۆشگوزەرانی گشتیی کەسانی ڕەگەزگۆڕاو لە کۆمەڵگەی عێراقدا باشتر بکرێت. چارەسەرکردنی کێشە تەندروستییەکانی پەیوەست بەم گرووپە تەنیا ئەرکێکی مرۆیی نییە، بەڵکو بەشێکی سەرەکییە لە پێشخستنی مافەکانی مرۆڤ و یەکسانی لە چاودێری تەندروستی بۆ هەموو تاکەکانی عێراق.